گردآوری٬ضبط و متن: آرمین فریدی هفت خوانی
آنچه از موسیقى تالش امروز به دست ما رسیده، شاید یکى از کهنترین و دستنخوردهترین انواع موسیقى سرزمین ایران است. با این وصف در قرنهاى اخیر با هجوم سیلآساى فناورىهاى نوین و غافلگیرى قومى در جذب این پدیده با حفظ ارزشها، و مهاجرت گستردهى اقوام دیگر (ترکها، کردها، گیلکها و...) به این منطقه بخشى از موسیقى تالش آسیب دیده و نابود گشته است. با عنایت به این مسئله موسیقى تالش را مىتوان در هفت منطقهى زیر بررسى کرد:
۱ . شفت و فومنات: موسیقى تالشى در مناطق تالشنشین فومنات و شفت تأثیرات موسیقى گیلى و گالشى (موسیقى شرق گیلان) را نشان مىدهد و هرقدر از جنوب به سمت شمال این مناطق بیاییم و به کوه نزدیک شویم اصالت و تازگى موسیقى تالشى قدرت بیشترى مىیابد.
۲. ماسال و شاندرمن: از مناطق شاخص و داراى شیوهى ویژه در موسیقى تالشاند.
۳. رضوانشهر پونل، خوشابَر و...: موسیقى این ناحیه بین مناطق تالش ایران حالت مرکزیت دارد و ارتباط خود را با مناطق شمالى و جنوبى حفظ کرده و از شیوههاى شاخص است.
۴. پرهسر و اسالم: شیوهاى شاخص و متفاوت در موسیقى دارد و تأثیرات مذهبى عرفانى اهل تسنن و دراویش نقشبندیه در آن مشهود است.
۵. کرگانرود (هشتپر و...): داراى شیوهى مشخصىست که در سایر نواحى کمتر شناخته شده است. در منطقهى شهرنشین زبان و موسیقى ترکى نفوذ کرده است ولى در روستاها و کوهها موسیقى تالشى، بهخصوص بخش سازى هنوز قدرت دارد.
۶. مناطق شمالى تالش در ایران (لیسار، جوکندان، حویق، لوندویل، آستارا و...): در موسیقى این مناطق فرم آوازى (تالشى) تقریباً از بین رفته است ولى ترانههاى متنوع و »پرده«هاى نى تالشى هنوز وجود دارند.
۷. تالش شمالى (لنکران و...): در این مناطق سازهاى تالشى منسوخ شدهاند و تقریباً تنها مجموعهى قابل اعتماد، همخوانىهاى بکر و کمنظیر زنان تالشىست.